چرا رپ با وجود تاثیرگذاری، موفق‌ترین جریان هنری نیست؟!
رسانه نوا – واژه‌ها هر کدام بار معنایی خاص خود را به دوش می‌کشند، زمانی که صحبت از خوب و بد می‌شود به این معناست که ما مقایسه‌ای انجام داده‌ایم و در آن مقایسه یک متر و معیاری را یا به صورت بدیهی و یا به صورت فرضی و سلیقه‌ای در نظر گرفته ایم. حال زمانی که می‌گویم رپ موفق‌ترین جریان هنری دو دهه اخیر بوده است باید متر و معیارمان را مشخص کنیم این موفقیت در چه زمینه‌هایی بوده است. اگر هدف پول‌سازی است، موسیقی پاپ بر اساس ماهیت ذاتی‌اش موفق بوده، اگر مبنا همه گیر شدن است که باز هم موسیقی پاپ موفق‌تر بوده ولی اگر نظرمان تاثیرگذاری و هدف‌مند بودن است، قطعاً رپ با هیچ سبکی در موسیقی و حتی با هیچ یک از دیگر هنرها قابل مقایسه نیست. رپ در جذب مخاطب موفق بوده، در پیش برد اهداف ماهیتی‌اش هم موفق بوده و حتی از نظر فنی بررسی کنیم (علی الخصوص در حوزه محتوا)، از این لحاظ هم موفق بوده ولی اینکه بگوییم موفق‌ترین جریان هنری بودی چیزی جز اغراقی احساسی نیست چرا که معیار استانداردی برای مقایسه این سبک از موسیقی با دیگر سبک‌ها نیست و اصلاً قیاس در موسیقی و هنر به خودی خود از اساس اشتباه است.
اما در مبحث تاثیرگذارترین، بی اغراق رپ رتبه نخست را با اقتدار یدک کشیده و یدک می‌کشد. رپ در همه حوزه‌ها اعم از اجتماعی، سیاسی، عاشقانه و … همواره حرف برای گفتن داشته و تاثیرگذارترین قطعات در این حوزه‌های بلا شک از رپ بوده است. برای ملموس‌تر شدن این موضوع قطعه «از چی بگم» یاسر بختیاری (یاس) را مثال می‌زنم. یک اتفاق تلخ اجتماعی که به دور از مسائل سیاسی به بهترین شکل ممکن و تاثیرگذارترین روش، بیان شده است. در هر زمینه‌ای این مثال‌ها بسیار است و حال جدا از تمام این قضایا، جهان بینی خواننده‌های رپ نقطه تمایز آن‌ها می‌شود. اتفاقی که در موسیقی پاپ و راک و سنتی کم‌تر حس می‌شود و همین جهان بینی در برخی آثار رپ چنان مشهود است که هر بار با شنیدن‌شان آهی بلند از سر افسوس می‌کشیم که چرا باید به یک سبک از موسیقی این‌چنین رادیکالی نگاه کرد.
اینکه گفته می‌شود بزرگان رپ دچار فساد نشده‌اند یک اغراق دیگر است. نخست اینکه اصلاً فساد را چگونه معنا می‌کنیم؟ انحراف از یک ایده‌آل یا تباهی مطلق؟! اگر از همان دو دهه قبل وزارت ارشاد و مقامات بالاتر، رپ را به رسمیت می‌شناختند و به خوانندگان آن سبک اجازه برگزاری کنسرت می‌دادند اصلاً مشخص نبود در حال حاضر ما از فساد رپرها صحبت می‌کردیم یا تاثیرگذاری‌شان. آن‌ها درآمدی از رپ نداشتند پس برای تصاحب جایگاه (اقتصادی) یکدیگر وارد جنگ نشدند و برای جذب مخاطب به اصطلاح کنسرت برو هم دغدغه‌ای نداشتند. البته که معتقدم رپ اگر از همان ابتدا به رسمیت شناخته می‌شد و محدودیتی و ممنوعیتی در کار نبود، قطعاً در مبحث اقتصادی هم تراز خواننده‌های راک یا کمی بالاتر از آن‌ها بودند. اجرای کنسرت در کشورهای همسایه توسط برخی از همین رپرهای با سابقه و محبوب و عدم استقبال از کنسرت آن‌ها شاید و باز هم تاکید می‌کنم شاید تاییدی باشد بر اقتصادی نبودن این سبک از موسیقی در ایران. هرچند رپرها در کشورهای دیگر علی الخصوص در امریکا یکی از پر درآمدترین هنرمندان به شمار می‌روند ولی با توجه به برابر نبودن شرایط و ده‌ها دلیل دیگر، این نمی‌تواند مثال نقض باشد همانطور که تایگر وودز (گلف باز مطرح) همواره یکی از پر درآمدترین ورزشکاران جهان بوده ولی آیا یک گلف باز با درآمدی میلیاردی یا حتی میلیونی در ایران داریم؟
موسیقی رپ از نهادی بالاتر از دفتر موسیقی و وزارت ارشاد به رسمیت شناخته نمی‌شود، البته که اگر هم به رسمیت شناخته می‌شد قطعاً با مخالفت‌های سلیقه‌ای و بی منطق مسئولان وزارت ارشاد همراه می‌شد. این سانسور است و هیچ سانسور سلیقه‌ای هم نمی‌تواند منطقی و قابل قبول باشد (حداقل برای اهالی هنر). محمد سریر می‌گوید آیا رپ را می‌شود نواخت؟ اصلاً ملودی‌ای دارد که بشود آن را نواخت؟ موسیقی بدون ملودی معنا دارد؟ نهایتاً یک یا دو نت دارد و با دو نت موسیقی تشکیل نمی‌شود، پس نمی‌شود به آن موسیقی گفت (منبع: مستند ترانه‌های سرزمین مادری به کارگردانی شهیار کبیری)، پس با این نگاه و رویکرد متحجرانه یکی از مسئولان نسبتاً بلند مرتبه حوزه موسیقی، از دیگر بخش‌ها نمی‌شود انتظاری جز این داشت. رپ هم جزئی از سلیقه شنیداری مردم است چه از سوی ارشاد و مقامات بالاتر مجوز داشته باشد و چه زیرزمینی تولید و منتشر شود. اما تجربه نشان داده این سبک از موسیقی هرچه در حاشیه باشد و سانسور نشود با مقبولیت بیشتری از سوی عموم مردم مواجه می‌شود. اتفاقی که برای ارشاد بازی دو سر باخت بوده و با گذشت دو دهه از عمر این سبک از موسیقی در ایران، حالا دیگر مسئولان هم نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند و به عنوان یکی از تاثیرگذارترین جریان‌های هنری باید منتظر به رسمیت شناختن‌اش باشیم.
نوشته چرا رپ با وجود تاثیرگذاری، موفق‌ترین جریان هنری نیست؟! اولین بار در رسانه نوا. پدیدار شد.
