آیین رونمایی از آلبوم «از دوار چرخ»/ شهرام ناظری: آثار کیخسرو پورناظری حاصل معرفتی درونی است
رسانه نوا – آیین رونمایی آلبوم صوتی و تصویری «از دوار چرخ» شامل بداهه نوازی های کیخسرو پورناظری آهنگساز و نوازنده تنبور، صبح روز چهارشنبه ۲۶ دی ماه با حضور جمعی از هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی در سالن خلیخ فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
به گزارش رسانه نوا، آلبوم «از دوار چرخ» که به صورت تصویری نیز منتشر شده است، از قطعاتی همچون در سفر هوای تو، زنده به عشق سرکشم و اشک دوان هر سحری از دلم آرد خبری تشکیل شده که این مجموعه توسط «تهمورس پوناظری» پسر کیخسرو پورناظری طراحی شده است.
در ابتدای این مراسم کلیپی از بداهه نوازی کیخسرو پورناظری برای حضار پخش شد و پس از آن، تهمورس پورناظری آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی به پشت تریبون آمد و ضمن خوشامدگویی به حضار، لحظاتی به صحبت پرداخت و گفت: “اجرای این آثار در قالب آلبوم صوتی و تصویری با حضور عوامل حرفه ای سینما ضبط شده که من جا دارد همین جا از همه این عزیزان تشکر و قدردانی ویژه ای داشته باشم.”
سپس بیژن کامکار آهنگساز و نوازنده دف با دعوت تهمورس پورناظری به پشت تریبون آمد و دقایقی در مورد آلبوم از دوار چرخ به صحبت پرداخت و گفت: “خیلی خوشحال هستم که سرانجام این آلبوم منتشر شد و بعد از مدت ها قطعات جدیدی از کیخسرو پورناظری را می شنویم. بنده از حدود ۴۵ سال پیش با آقای پورناظری آشنا شدم و ایشان در گذشته همکار پدر من بودند. خوشبختانه در عرصه موسیقی ایران به اندازه کافی آثار ارزشمند و فاخر داریم اما من خودم افتخار این را دارم که خوانندگی آلبوم «افسانه تنبور» کیخسرو پورناظری را برعهده داشتم.”
وی ادامه داد: “بنده متاسفانه به تازگی به دلیل مشکلات جسمانی توان اجرا ندارم و می خواهم خودم را بازنشسته کنم اما می خواهم به عنوان آخرین آرزویم اجرایی داشته باشیم که همه دوستان و بزرگان قدیم در کنار هم جمع شوند و اجرایی داشته باشیم. امروزه حدود ۱۵۰ کانال تلویزیونی بر علیه موسیقی ایرانی تبلیغ می کنند اما هنوز نتوانستند بر ما غلبه کنند. ما آنقدر کار کرده ایم و اثر ضبط کرده ایم که هرگاه مخاطب بخواهد به اصالت ها برگردد، آثار بسیاری برای شنیدن وجود دارد. خیلی از افراد احساس می کنند من با موسیقی پاپ مخالف هستم اما اینطور نیست و من موسیقی پاپ را رقیب خودم می دانم.”
محمدرضا درویشی آهنگساز و پژوهشگر موسیقی نواحی ایران نیز به عنوان دومین سخنران به پشت جایگاه آمد و دقایقی به صحبت پرداخت و گفت: “تنبور ساز کردی نیست؛ به اعتقاد من تنبور ساز باستانی ایران زمین است که کردهای یارسان پیش از قرن هفتم هجری این ساز را به عنوان ساز رسمی خود انتخاب کردند. اینکه چرا این قوم ساز تنبور را انتخاب کرده، رازی است که ما نمی دانیم. این را هم باید بدانید که در یارسان تنبور جنبه تک نوازی و گروه نوازی نداشته است و مردم این منطقه این ساز را ساده می نواختند و همراهی کننده ذکرهای مذهبی شان بوده است. از سوی دیگر گرچه مرحوم درویش امیر حیاتی هم بیش از نیم قرن از صحنه کرمانشاه کوچ کرد و به تهران آمد اما متاسفانه ساز تنبور هیچ وقت همه گیر نشد و فقط یک اثر برایش ساخته شد.”
وی افزود: “مرحوم سید ابراهیم از کرمانشاه و تهران در حال رفت و آمد بود و حتی شاگرد ابوالحسن صبا نیز بود اما باز هم اتفاق خاصی رخ نداد و چیزی برای این گروه ها ساخته نمی شد و تنها مقام های مجازی را هم نوازی می کردند. هیچ اهمیتی ندارد که اولین گروه را چه کسی تشکیل داد؛ گروه شمس را حدود ۴۰ سال پیش کیخسرو پورناظری تشکیل داد که این هم چندان اهمیتی ندارد اما آهنگسازی برای این گروه مهم است که با ذوق و باطن و معرفت درونی آهنگ هایی برای این گروه ساخته شد که همگی آن ها اثر کیخسرو پورناظری بود.”
درویشی در پایان خاطرنشان کرد: “ملودی های کیخسرو پورناظری معنی، عمق، لطافت و معنا دارد و همه این ها الگوهایی برای آهنگسازان امروز و آینده است. تصانیفی که کیخسرو پورناظری کار کرده است، مشابهی ندارد به دلیل اینکه تلفیقی غیرعمد بین موسیقی کردی و موسیقی ایرانی به شکل سیال در جوش و خروش و عشقبازی با هم هستند و هیچ عمدی برای این کار نیست. در کرمانشاه موسیقی شهری کرمانشاه را هم داریم. مجموعه ای از تصانیف و ترانه هاست که موسیقی شهری کرمانشاه است. در آثار کیخسرو پورناظری نغمه هایی از این آثار هم شنیده می شود اما باز هم آن نیست و همه چیز در حال گردش و سیال است.”
آریاسب دادبه پژوشگر نیز دقایقی به صحبت پرداخت و گفت: “ذهنیتی که اهالی فرهنگ و هنر ایران نسبت به فرهنگشان دارند، ناشی از عدم تاسیس دانش های جدید در ایران است. به دلایلی این دانش های جدید در ایران تاسیس نشده است که یکی از این علوم جدید، دانش شرق شناسی است. ما دستاورد تاریخ هنر و فرهنگ مان را در ذیل علم شرق شناسی نگاه می کنیم که این یک بیماری است. اگر بخواهیم با چنین دیدی به تاریخ و فرهنگ ایران نگاه کنیم، یعنی آگاهی به آن نداریم. شرق شناسی دانشی است که غرب برای دستاوردهای خودش به کار می برد.”
وی ادامه داد: “در بحث کارهای فرهنگی و هنری ایران در ایران به پیچیدگی هایی برخورد کرده ایم. در دهه ۵۰ تفکر تاریخ اندیش چپ در ایران ضربه بزرگی به هنر ایران زد. تفکر ایدولوژیک در هنر متاخر ایران ضربات سنگینی را به ما زده است. ردیف موسیقی برای معاصرین ما تبدیل به کتاب مقدس شد. کسی که بتواند موتیف های گذشته را دوباره فعال کند، می تواند صاحب شیوه باشد. یعنی درونمایه های قدیمی که خاموش مانده را دوباره زنده کرده و در آن ها مفاهیم جدید گنجانده است. قضاوت بنده درباره آثار کیخسرو پورناظری این است که درونمایه های قدیمی را فعال کرده است.”
در ادامه این مراسم شهرام ناظری خواننده موسیقی اصیل ایرانی نیز دقایقی به صحبت پرداخت و گفت: “خیلی خوشحال هستم که اثر جدید کیخسرو پورناظری منتشر شد و همین جا از عوامل این آلبوم تشکر و قدردانی می کنم. کیخسرو پورناظری از جمله هنرمندانی است که هم او روی من اثر گذاشته و هم من روی او تاثیر داشته ام. به عبارتی می توان گفت حس مشترک و نزدیک باعث شد که آثار بسیاری به وجود بیاید البته من صرفا خواننده نبودم و از کودکی با موسیقی، ادبیات و بعد آواز آشنا بودم به همین جهت حتما در کار آهنگسازان نظر می دادم. به همین دلیل من و کیخسرو پورناظری فضای کارمان را به سمتی بردیم که نگاهمان فراتر از تکنیک های مرسوم باشد. به خاطر دارم که بنده در آهنگ های کیخسرو پورناظری نظر می دادم و ایشان نیز در آواز خواندن من نظر می داد. ما شانس این را داشتیم که هم با گنجینه موسیقی ردیف و گنجینه موسیقی نواحی آشنا شویم که حاصل همدلی های من و کیخسرو آثاری مانند «مطرب مهتاب رو» و «صدای سخن عشق» شد.”
وی ادامه داد: “کیخسرو پورناظری بعد از من با خوانندگان بسیاری کار کرده و من هم بعد از ایشان در زمینه تنبور کارهایی انجام داده ام اما دیگر آن آثار ماندگار نشد. متاسفم که در دنیای امروز همه از هم جدا شده اند و تنها هستن. همه می خواهند فرار کنند و به روستاها برگردند. هنرمندان این روزها تنها هستند و هرکسی به این فکر می کند که بار خودش را ببندد در حالی که ما پیش ترها عاشق هم بودیم. من بر این باور هستم که جای همدلی ها و عشق هایی که بین ما بود، خالی است. نتیجه همدلی ها و معرفتی که وجود داشت، آثار ماندگار بود اما من هرشب تنها هستم و دوست ندارم جایی بروم.”
شهرام ناظری در پایان تاکید کرد: “آثاری که از کیخسرو پورناظری می شنوید حاصل معرفتی درونی است و آرزو داریم که جامعه به سمتی برود که باز هم همدلی ها تکرار شود. جو امروز جامعه و سمی که در جامعه پاشیده شده است، همه ما را درگیر و از هم دور کرده است.”
در پایان این مراسم نیز کیخسرو پورناظری با تشویق حضار به پشت ترببون آمد و ضمن قدردانی از حضور تمامی افرادی که در این مراسم حضور پیدا کردند، گفت: “خوشحال هستم که بعد از مدت ها شهرام ناظری عزیز استاد بزرگ آواز را دیدم. او لطف کرد و با وجود کسالتی که داشت به این مراسم آمد. من در خانواده ای بزرگ شده ام که شعر، موسیقی، معنا و صفا بود و راستی و اندیشی و درستی را به من یاد دادند. پدرم دوستانی داشت که هنوز هم تاثیر آن ها در کارهایم است. خواهر بزرگتری دارم که شعر و موسیقی را بسیار می شناخت و در سیزده سالگی شعر «شد زعمت خانه سودا دلم» را از زبان خواهرم شنیدم و آن شعر را حفظ کردم. حاصل آن حفظ کردن اثری شد که با صدای شهرام ناظری منتشر شد و هنوز هم شنیدنش زیباست.”
پخش بخش هایی از آلبوم تصویری «از دوار چرخ» از دیگر بخش های این مراسم بود.
مجید درخشانی، حمیدرضا نوربخش، سهراب پورناظری و سیدعباس سجادی از جمله مهمانان این مراسم بودند.
گفتنی است؛ آلبوم «از دوار چرخ» از سوی شرکت «ایران گام» به مدیریت «صدرالدین حسینخانی» منتشر شده و موسسه «بارانا» نیز مجری طرح این آلبوم بوده است.
نوشته آیین رونمایی از آلبوم «از دوار چرخ»/ شهرام ناظری: آثار کیخسرو پورناظری حاصل معرفتی درونی است اولین بار در رسانه نوا. پدیدار شد.
