نگاهی به هفت نقش آفرینی برتر امیر آقایی-جایی در حاشیه

امیر آقایی جز بازیگران نسل جدید سینما و تلویزیون ایران است. آقایی با حاتمی کیا هم وارد سینما شد و هم وارد تلویزیون. در نقش‌های فرعی درخشید و کم‌کم خود را به‌عنوان یک بازیگر مکمل درجه‌یک تثبیت کرد. آقایی با به‌کارگیری احساساتش و کنترل زبان بدنش، می‌تواند بیشترین تأثیر را بر بیننده بگذارد. آقایی، همان‌قدر که می‌تواند با یک بازی بیرونی بیننده را در آتش احساساتش بسوزاند، توانایی این را دارد که تنها با نگاه و حرکات به‌شدت کنترل‌شده، بازی‌اش را ارائه دهد.

همچنین بخوانید:
هفت نقش به یاد ماندنی داریوش ارجمند

امیر آقایی، از آن دسته بازیگرانی است که با برنامه‌ای مشخص و دیسیپلین کاری حرکت می‌کند. از اولین فیلمش تا امروز، مسیر طولانی را طی کرده است و در هر فیلم و با هر بازی نشان داده است که سینما برایش جدی است. آقایی تاکنون یک‌بار برای اثر موفق وحید جلیلوند، «بدون تاریخ، بدون امضا» کاندید دریافت سیمرغ بلورین شده است. با مسیری که آقایی طی می‌کند، اصلاً بعید نیست که به‌زودی این جایزه را تصاحب کند و به جمع سیمرغ داران سینمای ایران بپیوندد.
در آستانه پنجاه‌سالگی امیر آقایی، نگاهی می‌اندازیم به بهترین نقش‌آفرینی‌های کارنامه کاری او.

۱- خاک سرخ (ابراهیم حاتمی کیا) – امیر

حاتمی کیا در «خاک سرخ» تجربه موفقش در سینما را به تلویزیون آورد. او در همان بستر جنگ، قصه‌ای عاشقانه از جدایی‌ها را حکایت می‌کند که همه استانداردهای کاری حاتمی کیا را دارد. حاتمی کیا برای اولین تجربه تلویزیونی‌اش، از بازیگران مطرحی چون پرویز پرستویی و مهتاب کرامتی کمک گرفت. در میان ستارگان مجموعه تلویزیونی حاتمی کیا، جوانکی بود که برای اولین بار جلوی دوربین می‌رفت.
امیر آقایی با ظاهری متفاوت، در نقش امیر، نامزد لعیا (بهناز جعفری) آن‌قدر خوب و یکدست بازی می‌کند که خیلی‌ها فکر می‌کردند او بومی منطقه است.آقایی با به‌کارگیری توانایی‌اش در به‌کارگیری احساسات برای باورپذیر شدن کاراکترش، جوانی عصبی و عاشق‌پیشه را به بیننده عرضه می‌کند. نقش امیر در «خاک سرخ» کوچک بود، اما پلی شد برای موفقیت‌های بعدی‌ آقایی. همکاری آقایی با حاتمی کیا، به «ارتفاع پست» هم رسید و آقایی در آن فیلم هم در نقشی کوچک توانست خود را مطرح کند.

۲- اولین شب آرامش ( احمد امینی) – پیمان

«اولین شب آرامش» سکوی پرتاب امیر آقایی بود. برای اولین بار، در نقشی مکمل اما مهم جلوی دوربین ظاهر می‌شد و پلتفرم تلویزیون این امکان را به او می‌داد تا با مخاطبان بیشتری ارتباط برقرار کند. امیر آقایی در کنار مهدی پاک‌دل، زوج دوست‌داشتنی در سریال امینی رقم می‌زنند. اما آقایی در میانه‌های سریال گوی رقابت را از پاک‌دل می‌رباید و باشخصیت خاکستری، پیچیده و سمپاتیک پیمان، دل مخاطبان را به رحم می‌آورد.
آقایی برای ایفای نقش پیمان، طیف گسترده‌ای از تکنیک‌های بازیگری‌اش را به کار می‌گیرد. در بیشتر جریان فیلم، او جوانی در ظاهر آرام است که بیننده می‌داند نباید به او اطمینان کند. آقایی هنرمندانه روی لبه خوب و بد راه می‌رود و بیننده را وادار می‌کند درگیر کاراکترش شود. اما آن روی سکه وقتی است که پیمان بازی را کنار می‌گذارد و از ترس‌ها و آرزوهای درونی‌اش و راز تاریک گذشته‌اش می‌گوید. اینجا آقایی به‌مثابه کاراکتر عنان از کف می‌دهد و یکسره احساسات می‌شود. در مواجه با این تناقضات است که بیننده چاره‌ای ندارد جز آنکه پیمان را دوست داشته باشد.

۳- مرگ کسب‌وکار من است (امیر ثقفی) – عطا

امیر ثقفی در درام ناتورالیستی خشن و بی‌رحمش ، بیش از آنکه روی روایتش تمرکز کند، مجذوب ساختار اثر می‌شود. نماهای لانگ‌شات از طبیعت بکر و برفی یک روستا، بازتاب نقش تقدیر و به چالش کشیدن تأثیر جبر جغرافیا در هستی، اولین تجربه ثقفی را می‌سازد.
آقایی بار دیگر در یک نقش مکمل ظاهر می‌شود. این بار آقایی در نقش سارقی فراری که در سرمای کشنده به همراه دختر خردسالش گیر افتاده است خود را به چالش می‌کشد. امیر آقایی موفق می‌شود استیصال عطا را که مرتکب قتل شده و با فرزندش در میانه کوه‌های برفی آواره شده است را با بالا و پایین‌های بازی‌اش به‌خوبی نشان دهد. درنهایت هم تسلیم عطا در مقابل سرنوشت و تن دادن به قهر طبیعت، با بازی خوب آقایی به تصویر درمی‌آید.

۴- سعادت‌آباد (مازیار میری) – علی

درام اجتماعی و زناشویی مازیار میری یکی از مهم‌ترین آثار کارنامه کاری امیر آقایی است. در «سعادت‌آباد»، آقایی در مقابل جمعی از سوپراستارهای سینمای حاضر می‌شود. اما به‌هیچ‌وجه مرعوب بازی آن‌ها نمی‌شود و حتی می‌تواند حضورش را در میان آن‌ها به رخ بکشد. آقایی در نقش مردی مدرن که با تردیدهای سنتی درگیر است در مقابل مهناز افشار ظاهر می‌شود. آقایی در این فیلم، بازی‌اش را روی مسیری مشخص هدایت می‌کند.
در ابتدا در جمع دوستان همسرش غریبه است و با بازی درونی، خجالت و تلاشش برای ارتباط برقرار کردن را نشان می‌دهد. با پیشروی روایت، کاراکتر علی، درگیر روابط نابسامان و آشفتگی پیوندهای جمع می‌شود. کم‌کم، کنترل احساساتش را از دست می‌دهد و شمایل مرد آرام و موجه را زمین می‌گذارد. در پایان، باز به همان کاراکتر ابتدای فیلم بازمی‌گردد. دوباره آرام است، اما این بار مغموم. تحول شخصیت علی در «سعادت‌آباد» در کنار مضامین گل‌درشت فیلم، بیشترین توجه را جلب می‌کند و آقایی با یک بازی حساب‌شده، بار دیگر به یک کاراکتر مکمل جان می‌بخشد.

۵- چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت (وحید جلیلوند) – جلال آشتیانی

اولین تجربه فیلم‌سازی وحید جلیلوند، بیشتر شبیه یک آزمون‌وخطا است. جلیلوند در یک ملودرام اجتماعی، سه قصه را پیرامون عشق، فقر و مرگ شکل می‌دهد. امیر آقایی در «چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت»، در نقش جلال آشتیانی ظاهر می‌شود. مردی که تصمیم می‌گیرد از طریق یک آگهی سی میلیون تومان به فردی که مشکل دارد وام بلاعوض بدهد.
امیر آقایی در نیمه پایانی فیلم، بعدازآنکه دو قصه دیگر شکل‌گرفته‌اند، نقش پررنگی پیدا می‌کند. بیننده فرصت پیدا می‌کند با جلال و انگیزه او آشنا شود. آقایی در بستر مشکلات جلال، بار دیگر آمیزه‌ای از بازی کنترل‌شده همیشگی‌اش و فوران‌های احساسی که تا اینجا ویژگی بازی‌اش شده است را نشان می‌دهد. اوج هنرنمایی آقایی در سکانسی است که ظاهر منطقی و آرامش را زمین می‌گذارد و با یک بازی بیرونی، تمام غم و رنج جلال را به بیننده منتقل می‌کند.

۶- حریم شخصی ( احمد معظمی) – بابک

آقایی این بار در اولین تجربه فیلم‌سازی احمد معظمی ظاهر می‌شود. معظمی در «حریم شخصی» سعی می‌کند با نگاه انتقادی به شبکه‌های مجازی، روابط امروزی آدم‌ها را موردنقد قرار دهد. آقایی در این فیلم، تمام تصورات قبلی بیننده از خود را می‌شکند و در نقشی کاملاً متفاوت ظاهر می‌شود. گرچه ردپای بابک را می‌توان در نقش او در «کوچه بی‌نام» هم دید، اما این اولین باری است که آقایی چنین نقش پر چالشی را می‌پذیرد.
بابک، مردی است امروزی، چه در ظاهر و چه در رفتار. او به همسرش وفادار نیست و برخلاف تصور قبلی‌مان از آقایی حسابی شوخ‌وشنگ است. آقایی با توجه به نقشی که برایش نوشته‌شده است، به‌خوبی می‌تواند این کاراکتر را برای بیننده قابل‌باور کند. اساس بازی آقایی در «حریم شخصی» تعادل است. او میان بازی درون‌گرا و بازی پر از اکت همیشگی‌اش، به تعادلی می‌رسد که شخصیت بابک در بحران به وجود آمده را جذاب و قابل‌باور می‌کند.

۷- بدون تاریخ، بدون امضا (وحید جلیلوند) – دکتر کاوه نریمان

بعد از همکاری با وحید جلیلوند در «چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت»، آقایی در دومین تجربه جلیلوند، نقشی شبیه کار قبلی را ایفا می‌کند. کاوه نریمان، پزشکی باوجدان و مسئولیت‌پذیر است. کاراکتر کاوه نریمان در فیلم تحسین‌شده جلیلوند، نماد وجدان عمومی جامعه‌ای می‌شود که فقر و فلاکت از سر و روی آن می‌بارد.
در «بدون تاریخ، بدون امضا»، دیگر خبری از فوران‌های عاطفی آقایی نیست. اگر امیر آقایی در «حریم شخصی» با تعادل میان دو وجه بازیگری‌اش به کاراکتر بابک می‌رسد، در مورد کاوه نریمان همه‌چیز به کنترل برمی‌گردد. کاوه در پرداخت، پزشکی آرام و متین است و به‌جز دعوایی که در ابتدای فیلم با یکی از همکارانش دارد، با همه شرایط منطقی برخورد می‌کند. بازی کنترل‌شده و آرام آقایی در «بدون تاریخ، بدون امضا»، در مقابل بازی برون‌گرا و کاراکتر عاصی نوید محمدزاده قرار می‌گیرد و شیمی میان بازیگران را به عمل می‌آورد.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.

نوشته نگاهی به هفت نقش آفرینی برتر امیر آقایی-جایی در حاشیه اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.